كتاب الجاسوس على القاموس

النقد الثالث والعشرون: {في خطأ صاحب القاموس وتحريفه وتصحيفه ومخالفته لائمة اللغة} - ص: 489

في جبه التجبيه ان يحمر وجوه الزانيين. صوابه يحمم. قلت عبارة اللسان يسحم وهذا الحرف ليس فى الصحاح ولا الاساس ولا المصباح فالظاهر انه اصطلاح اسلامى ولو قال الزانة والزانية بدل الزانيين لكان اوضح. فى رجه الرجه التشبث بالانسان صوابه التشبث بالاسنان. فى سته والستيهى من يمشى آخر القوم ابدا. صوابه السيتهى كحيدرى. فى سفه وسفهت كفرحت ومنعت شغلت او تشغلت. قوله تشغلت الصواب او شغلت (اى بالبناء للمجهول). فى سمه السمهى الهواء كالسميهاء لم ار السميهاء بالمد فى اصل. فى شقه شقه النخل تشقيها شقحها. السيد عاصم قوله شقحها غلط والصواب شقح (اى بحذف الضمير لان الفعل لازم) قلت عبارة اللسان نهى عن بيع التمر حتى يشقه قال ابن الاثير جاء تفسيره فى الحديث الاشقاه ان يحمر ويصفر وهو من اشقح فابدل من الحاء هاء ويجوز فيه التشديد. فى عله عله كفرح وقع فى الملامة وفى ادنى خمار. صوابه فى اذى خمار. وبعده وهو علهان وهى علهاء. الصواب علهى كسكرى. فى فوه الفاه والفوه بالضم والفيه بالكسر والفوهة والفم سواء ج افواه وافام ولا واحد لها لان فما اصله فوه الخ. قلت قوله ولا واحد لها بعد قوله والفم سواء غريب جدا وتمام الغرابة انه ذكر جمع الفم هنا ولم يذكره فى باب الميم وهذا البحث تقدم. فى مته والتمته التمدح والتمحن. كذا فى النسخ والصواب التمحق كما هو نص المحكم. فى مره والمرهة بالضم البياض لا يخالطه غيره وشراب امره منه. قوله وشراب صوابه سراب. فى نبه وانبسه حاجة نسيها فهى منبهة كمحسنة. قوله كمحسنة الصواب كمكرمة كما فى الصحاح. فى وجه او هو تدانى العجايتين. قوله العجايتين صوابه العجانين. قلت فى النسخة الناصرية العجانتين. فى هيه وايهات وهيهان. قوله وهيهان ساكنة الآخر كذا فى النسخ والصواب

(باب الواو والياء)

فى ابى الابآء كسحاب البردية او الاجمة او هى من الحلفاء لان الاجمة تمنع. قوله لان الاجمة تمنع كذا فى النسخ وصوابه تمتنع وتأبى على سالكها. قلت كان الاولى ان يعبر بتأبى على سالكها من دون تمنع او تمتنع وقد تقدم الكلام على الاباءة. فى اتى وطريق مئتاة بالكسر عامر واضح. قوله مئتاة كذا فى النسخ والصواب مئتاء. قلت وكذا هو فى النسخة الناصرية. اجى اجى دعاء للنعجة يائى. قوله اجى اجى فى النسخ بالجيم والصواب أنه أحى بالحاء المهملة.